اولویت‌بندی طرح های فناورانه آبی/ ایجاد منابع آبی جدید در کشور

به گزارش خبرنگار مهر، این روزها بسیاری از کشورهای دنیا درگیر مسائل مربوط به خشکسالی و کم آبی هستند و برای برون رفت از این مشکل، دست به دامن فناوریهای مختلف برای کمک به بارندگی بیشتر و دستیابی به منابع آبی جدید شده اند. در این میان تکنولوژیهایی مانند شیرین سازی و انواع تصفیه آب نیز مورد توجه قرار گرفته اند و در بسیاری از کشورها استفاده می شوند.

کشور ما نیز در بسیاری از این فناوریها توانمندی و دستاوردهای خوبی کسب کرده است که می تواند برای جبران کم آبی و استفاده از آب سالم به کار رود از این رو در نظر داریم با معرفی و تشریح ماحصل تلاش محققان کشور و بررسی مزیتهای استفاده از این فناوری های آبی گامی در جهت اطلاع رسانی دقیق و موثر در این زمینه برداریم.

اولویت بندی محورهای طرح های فناورانه تأمین آب 

دکتر جهانگیر پُرهمت، دبیر کارگروه آب ستاد توسعه آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در گفتگو با خبرنگار مهر درباره اولویت های ستاد اظهار داشت: اولویت های این ستاد در ۴ بخش آب، فرسایش، خشکسالی و محیط زیست هستند که ۱۰ اولویت مربوط به حوزه آب می شود.

وی با اشاره به اولویت های ستاد توسعه آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست در حوزه آب گفت: «فناوری­های شناسایی منابع جدید آب غیر متعارف»، «فناوری­های مرتبط با استفاده از آب­های شور و زه آب»، « توسعه و بومی ­سازی روش­های نوین کاهش مصرف آب و افزایش بهره ­وری (سیستم­های انتقال و شبکه ­های توزیع، آب و گیاه، آب و مزرعه، آب و حوضه، آب و واحدهای شرب، آب و واحدهای صنعتی)»، «فناوری ­های کاهش تبخیر بارش و کاهش تبخیر از سطوح آزاد آب (اعم از سطوح پلیمری و سیستم­های سایه ­بان و  سلول های خورشیدی) و طرح­های الگویی کاهش تبخیر»، «فناوری کاهش آلودگی زیست محیطی و آبی»، «فناوری­ های جدید در آبیاری»، «تهیه مدل بومی برآورد فرسایش آبی و بادی»، « طرح­های الگویی تعادل بخشی منابع و مصارف آب زیرزمینی»، «فناوری­های مدیریت منابع آب»، «فناوری­های مرتبط با حذف آلاینده های آب» اولویت های ستاد در زمینه آب به شمار می رود.

توسعه فناوری های ایرانی در زمینه آب

پرهمت عنوان کرد: در حال حاضر منابع آبی در کشور داریم که در دسترس نیستند و نیاز به شناسایی دارند بنابراین یکی از کارهای ستاد این است  که فناوریهایی که بتواند به شناسایی و اکتشاف منابع آبی غیر متعارف کمک کند  مورد حمایت قرار می دهد.

عضو هیات علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، گروه هیدرولوژی و منابع آب ادامه داد: به دلیل اینکه آب های شیرین یا آب های قابل استفاده ما در کشور محدود هستند و حدالامکان در حال استفاده از این منابع هستیم باید منابع جدیدی بیابیم؛ در این میان اگر بخواهیم منابع آب جدید را به کار بگیریم باید از آب های شور ، آب های غیر قابل دسترس (آبهای زیر زمینی و آب شور دریاها) بهره بگیریم؛ بنابراین برای تصفیه این آبها باید از تجهیزات فناورانه ای استفاده کنیم که در حال حاضر از سیستم های خارجی استفاده می شود.

وی ادامه داد: به همین دلیل لازم است که فناوریهای ایرانی بومی سازی شوند و از دستاوردهای محققان در این زمینه بهره ببریم. در واقع توسعه فناوری کاهش آلاینده و تصفیه از اولویت های ستاد است.

پرهمت خاطر نشان کرد: به نظر  می رسد روش هایی که در حال حاضر برای افزایش بهره وری آب به کار گرفته می شوند کارآمد نیستند از این رو نیاز است که پای فناوریهایی به میان بیاید که به توسعه تکنولوژی ها در این زمینه بپردازد. همچنین به کارگیری روش هایی که بتواند در کاهش تبخیر بارش و کاهش تبخیر از سطوح آزاد آب باشد از اولویت های ما به شمار می رود.

وی با بیان اینکه آلودگی های زیست محیطی و بارندگی هایی که روی زمین جاری می شود مقدار زیادی از دوده های سرب دار را در جو روی سطح زمین می آورد و از سوی دیگر از زمین هم مواد نفتی و آلودگی های پسماندها وارد منابع زیرزمینی می شوند، گفت: فناوریهایی که بتواند آلاینده های زیست محیطی را کاهش دهد و ریزگردها را کنترل کند نیز از دیگر اولویت های ستاد است.

به گفته وی، بکارگیری فناوری­ های جدید در آبیاری، برآورد فرسایش آبی و بادی، اجرای پروژه هایی برای تعادل بخشی منابع و مصارف آب زیرزمینی و به کارگیری فناوری­های مدیریت منابع آب و حذف آلاینده های آب را اولویت خود قرار داده ایم.

جدول اولویت های ستاد آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی

پرهمت در ادامه با بیان اینکه اولویت های ستاد بر اساس شاخص های «امکان تجاری سازی و بهبود فضای کسب و کار و توسعه اشتغال»، «میزان پوشش نتایج توسعه فناوری در سطوح مختلف محلی، ملی، منطقه ای و بین المللی»، «وجود ظرفیت­های مورد نیاز برای توسعه فناوری با تأکید بر مناطق کمتر توسعه یافته»، «زمان­بر بودن توسعه فناوری»، «امکان جلب مشارکت مالی از منابع مختلف با اولویت بخش خصوصی»، «سطح اثر بخشی توسعه فناوری در ارتقاء بهره­ وری»، «میزان سرمایه­ گذاری مورد نیاز»، «پوشش منافع اجتماعی توسعه فناوری»، «وجود الزامات و سیاست­های حمایتی در اسناد بالا دستی»، «امکان دسترسی به آمار و اطلاعات  پایه» تعیین شده اند.